اصل تاثیر محیط پیرامون در مشاع

آیه چهاردهم سوره مبارکه بقره یکی از آیاتی است که از آن در موضوع فلسفه مشاع می‌توان بهره برد. این آیه شریفه به نقش محیط پیرامون در مشاع اشاره دارد. خیرات و شرورات یا مشاعی از نوع حضوری‌اند و یا مشاعی از نوع غیرحضوری. نوع افراد تبار یک فرد، از دنیا رفته و دیگر به آنان دسترسی وجود ندارد، اما محیط پیرامون، مشاعی از نوع حضوری است.

آیه محل بحث درباره منافقانی است که وقتی با اهل ایمان روبرو می‌شدند، می‌گفتند که ما ایمان آورده‌ایم، اما وقتی با شیاطین خود خلوت می‌کردند به آنان می‌گفتند ما با شماییم و اظهار ایمانمان به جهت مسخره نمودن اهل ایمان است.
در اینجا باید بدین نکته توجه داشت که ممکن است فردی بتواند با همه جریانات و گروه‌ها در راستای خیر همکاری داشته باشد؛ چنین فردی منافق نیست؛ بلکه بر اساس بیان آیه، منافقان در ظاهر یک رأی و نظر و در خفا رأی و نظر دیگری دارند.

برای تربیت انسان، اول باید ریشه نفاق را خشکاند. ما درکتاب منازل المشاهدین به تفصیل درباره نفاق سخن گفته‌ایم. نفاق یکبار در سطح فردی ظهور و بروز دارد و یکبار در سطح اجتماعی و فرافردی. به عنوان نمونه امروزه بسیاری از کشورهای دنیا، اهل نفاقند. در ماجرای غزه، کشورهای عرب خلیج فارس مانند امارات و عربستان، به ظاهر خود را حامی مردم مظلوم فلسطین جلوه دادند، اما چون به خلوت رفتند، آن کار دیگر کردند. سیاست‌مداران منافق دنیا، در ظاهر سخنان انبیا را بر زبان جاری کرده و گفتاری حکیمانه دارند، اما در عمل از شیطان تبعیت دارند.

برای تحقق دین در سطح جامعه، اول باید تکلیف نفاق مشخص شود؛ ریا، سالوس و دورویی همه از نفاق سرچشمه می‌گیرد.
پس توجه به محیط پیرامون در فلسفه مشاع یک اصل است. محیط پیرامون یعنی تک تک افراد بشر از هم اثر پذیری دارند. حال اگر فضای جهانی فضای نفاق آلودی باشد، دیگر نمی‌توان در چنین فضایی به غلبه یافتن خیرات امیدوار بود. در شرایطی محیط پیرامون به سمت خیرات سوق پیدا می‌کند، که نفاق در جوامع رنگ ببازد.

keyboard_arrow_up