اصحاب پیامبر(ص)و اهل بیت(ع) تا پیش از وصول به این حضرات، از نظر معرفت، اشخاصی معمولی بوده اند. دسته ای عالم بوده و گروهی دیگر تحت تربیت ایشان قرار گرفته و از مشاهدان شده اند، لیکن از مشهودان نبوده اند. متأسفانه برخی از اهل ظاهر بدون معیار، ایشان را بزرگ جلوه داده اند. البته شخصی چون اویس با اینکه از اصحاب نبوده، عارف مشهود بوده است. به هر روی اگر در زندگی و سخنان اینان غور کنیم در می یابیم که تصویر شخصیت آنان همان است که گفتیم.
هیچ یک از اصحاب، واصل مشهود نبوده اند، لیکن در میان فرزندان اهل بیت(ع) عارف مشهود وجود داشته است. آنچه برای شیعه حائز اهمیت است اینکه ولایت را باز شناسی، ساختار آن را مهندسی و کارکردش را در جامعه عملی کند. شیعه کاری از این مهم تر ندارد. شیعه در دوران غیبت تنها باید در پی ولایت باشد تا از این طریق به ائمه و توحید متصل شود.
اگر اصل بنیادین ولایت در بین نباشد شیعه همچنان میان برخی از اهل ظاهر، واژه هایی تهی، پیرایه ها، توهّم ها، نفس و شیاطین سرگردان می ماند.
داعیه داران تشیع باید در پی شناسایی اولیای حی و استمداد از ایشان باشند؛ زیرا در ولایت، استمرار حقیقت جریان دارد: در برهه ای به سبب ظهور انبیا، در مقطعی به واسطه ی حضور اهل بیت (ع) و پس از ایشان با بودن اولیای مشهود حی. مردم برای اتصال به ائمه چاره ای جز این ندارند که با دسته ای هم سنخ با آن بزرگواران مرتبط باشند و آنان جز مشهودان نیستند.