Калимаи дин ба маънои роҳ ва усул дуруст аст. Агар дин дар ҷое барои равиш ва услуби нодуруст истифода шавад, ин дуруст нест; Зеро дар табиат ва асли вожаи дин дурустӣ ва дурустӣ ниҳон аст.
Аммо дар истилоҳот, дин ба шинохти Худо – ба маънои пайдоиши мавҷудият – инсон ва олам ишора мекунад. Дин ё илоҳӣ аст ё инсонӣ. Офаридгорони савганди аввал ё паёмбарон ё паёмбарони эзотерикӣ (шоҳидон) мебошанд, ки амалҳои махсуси худро пайравӣ мекунанд.
Қисмати дуюм бар шоҳидони ғайри илоҳӣ асос ёфтааст; Мисли бархе аз фирқаҳои ҳиндӣ, ки аз назарияи “ваҳдати ҳастӣ” ҳарф задаанд ва сафарашон илоҳӣ нест ва ишқ аст. Ё нобиғаҳое, ки мактабҳои башариро бунёд кардаанд.
Интеллекти коллективӣ се намуд аст:
Сабаби умумии коллективӣ, ки ҳама одамон пешниҳодҳои онро мефаҳманд;
Интеллекти хоси коллективие, ки дар бораи он нобигахои сохахои гуногуни илмй шарху эзох медиханд;
Интеллекти махсуси коллективӣ, ки аз он яке аз муқаддасони зоҳирии хос аст.
– Дин барои се гурӯҳ омадааст: шоҳидони ботӣ, тавсифӣ ва ҳозира, нозирону нобиғаҳо, мардуми оддӣ ва ҷилавгирӣ аз гумроҳ ва хашмгин.
Бояд гуфт, ки њатто дар миёни фосиќону фосиќон низ як «якчўй» (мардуми хеле махсус) њаст ва он ќадар бадкоранд, ки шайтон дар баду палидї аз эшон меомўзад ва агар назар кунанд. дӯзах аз даҳшати чашмонашон ҷаҳаннам пошида мешавад Май!
– Дин бояд тавре бошад, ки дорои тавсифи хирад, хирад ва далел бошад ва ин муњимтарин хусусияти дин аст; Агар дин чунин набошад, он ё шеваи бад аст ё хаёли мактабҳои башарӣ.
– Авлиё дини фасењанд. Дин бояд фасењ бошад ва њар мактаб ё усуле, ки фасоњат надошта бошад, дин нест. Дин ва авлиё дар як сатҳанд ва мо метавонем ҳар сифатеро барои дин барои онҳо низ баррасӣ кунем. Сухангӯ будан ба маънои баён ва баён будан, замонавӣ ва бидуни таҳриф будан. Дин мисли як мавҷуди оқил ва зинда аст.
Ба ибораи дигар, динро метавон варақаи шахсияти муқаддасон номид;
Яъне агар хохем, ки авлиёро бишиносем, бояд ба дини сахех ва акл назар кунем ва агар хохем дар бораи дин дониш пайдо кунем, ба равиш, хислат, рох ва андешаи авлиё нигарем.
Дин бояд зинда ва муташаккил бошад ва пайваста нав шавад, вагарна ба нафъи инсон ва ҷомеа кор намекунад.