Мо медонем, ки дар матни шариат ва ривоятҳо унвони «кабайр» ва «гуноҳҳои бузург» ба кор рафтааст. Ин тафсир дар арсаи роњу маърифат маънии дигаре пайдо мекунад ва намунањои он каме дигар ба назар мерасад.
Мо «камбагалиро» решаи фасод ва асоси асосии ҳама гуноҳу бадиҳо медонем. Аз ин рӯ, аввалин гуноҳи бузург аз нигоҳи илм фақр аст. Ҷустуҷӯ бояд нахуст ниёзҳои рӯзгории худро бароварда, ба сатҳи муқаррарии тавоноии молӣ расида бошад, то дар водии рафтор озодона ҳаракат кунад ва як қадам ба пеш гузорад; Зеро бо вуҷуди эҳтиёҷоти иқтисодӣ ӯ ноустувор аст ва нигарониҳои молӣ ӯро ором намегузорад, то бо як ақли мустақил дар дохили он ҳаракат кунад.
Асоси навбатии гуноњон ва мавзўъ ва таъсири манфї «нафањмидан дар бораи мављудияти олї» мебошад. Яъне, азбаски мардум дар бораи ҳақиқат тасаввуроте надоранд, ё он чи дар зеҳну дилашон сурат мегирад, тасвири нодуруст ва номувофиқ дар бораи ӯ аст, ба гуноҳ меафтанд ё гирифтори падидаҳои бад ва манфи мешаванд. Агар шахс дар бораи ҳақиқат тасаввуроти дуруст пайдо кунад, ба гуноҳ намеафтад; Ҷустуҷӯ, агар ба ин андеша ояд, як қитъаи ҷолиби роҳро тай кардааст. Аз ин рў, дуввумин бузургї аз дидгоњи илм ва дар водии рафтор ин аст, ки толиб ба њадди зуњур, истеъдод ва ќобилияти рафтори худ ба илми Худои таъоло намерасад, ин чї маъно дорад!
Ду гуноҳи бузурги Кабирӣ, ки дар боло зикр шуд, пайравӣ мекунанд ва пас аз ин ва дар ҷои дигар чаҳор падидаи манфӣ: нифоқ, ширк, куфр ва зулм.
Риёкорӣ дар мафҳуми дугона бо нафс ва бегонагӣ аз худ бо мафҳуми рафтор дар мухолифати ошкор аст, зеро ҷӯянда бояд нахуст “худ”-и худро пайдо кунад ва худ бошад, сипас дониш ҷӯяд. Ширк, яъне дурбин дар бораи транссендент ва дигар православӣ низ дар саҳна мавқеъи равшан дорад; Зеро ин водӣ аслан майдони тавҳид, ваҳдати ҳақ ва ҷустуҷӯ ва дарёфти ягона ҳақ аст.
Мо мафҳуми куфрро пинҳон кардан ва пӯшидан медонем. Ба ин тартиб, ба таъриф ҳар ҳақиқате, ки аз толиб ниҳон аст, ба куфр гирифтор мешавад ва азбаски бузургтарин ҳақиқати олам ҳаққи олӣ аст, толиб ба як навъ куфр нисбат ба ӯ машғул мешавад, то он даме, ки дуруст пайдо кунад.
Гап дар сари он аст, ки дар майдони амалии рафтор бояд нахуст нифоқу ширк ва куфрро аз дил ва даруни толиб дур кард, то тавонист
Пок шудан аз зулм ва решакан кардан аз ҳастии худ; Зеро нахуст бо аз байн бурдани ин се падида бояд худ ва њаќиќат ва њаќиќатро дуруст дарёбад, то бо падидаи амалї бо номи зулм рў ба рў шавад ва онро аз байн барад. Дар ин ҷо ба ҷуз аз истилоҳи зулм маънои зулм низ гуноҳ ва бадӣ ва ситам аст; Зеро даст задани ин гуна амалҳо роҳи раҳоӣ аз роҳи адолат ва миёнаравист.
Яъне дониши назариявии шаш масъалаи зикршуда ва њаракати амалї дар рафъи онњо бешак ба ѓамхорї, тарбият ва боздошти устоди комил вобаста аст (зоњир). Агар комёбӣ умри ӯ гардад ва ризқи рафтор аз ростӣ пайдо шавад ва дар ин миён ба ворисони фитрӣ дастрасии комил пайдо кунад, он қадр ҳам дар заминаҳои назариявӣ ва ҳам амалӣ ва нахуст табиат, шоха ва шохаҳои боло – зикр кард Кабир.. Барояш ошно ва шинохт ва сипас дар саҳнаи амал огоҳ ва тавонманд месозад, ки чӣ гуна аз шоху барг раҳоӣ ёфта, ба асли покӣ аз исён ва инҳироф бирасанд. Уфуқи «биниш» аз ин ба баъд пайдо мешавад ва ҷӯяндаи мушоҳида метавонад бо расидан ба он далелҳоро дар шаъну мартабаи зоҳирии худ бубинад.
Дар майдони рафтор чаҳор монеаи бунёдӣ вуҷуд дорад: нифоқ, ширк, зулм ва куфр. Талабкунанда бо кўмак ва дарки устоди комил сатњ ва мизони ин падидањоро дар худ муайян мекунад ва сипас бо ёрии устод, панди ў ва бо зикри зикр баъзе аз онњоро дар худ дур месозад. . Қадами аввал дар ин саҳна «назария» аст, ки мо дар ин матлаб ба он муроҷиат мекунем ва дар оғоз ба ошноӣ ва тавзеҳи мавзӯи «риё» меоем.